Ekran Kartı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ekran kartları, ekseriyetle işlemcilerle birlikte bilgisayarımız için aldığımız en kıymetli donanımlardır. Münasebetiyle seçim yaparken düzgün araştırma yapmamız, bize en uygun eseri bulmamız gerekir. Profesyonel alanlar, iş yahut oyun için kullanıyor olun, ekran kartı seçiminde dikkat etmemiz gereken birçok ayrıntı var.

Her vakit lisana getirdiğimiz üzere, GPU’ların ehemmiyeti son 10 yılda daha fazla arttı. Artık içerik üreticiler ve görüntüler üzerinde çalışan beşerler kullandığı yazılımlarda CPU’ların yanı sıra grafik işlemcilerinin gücünden, yani paralel hesaplamadan yararlanıyor. Görüntü editörleri ve grafik dizayncılar yıllardır ağır iş yükleri nedeniyle uzun sürece müddetlerini beklemek zorunda kaldı. Artık ise GPU’ların sunduğu paralel hesaplama, yerleşik yapay zeka yetenekleri ve gelişmiş hızlandırma özellikleriyle birlikte işler çok daha kolay hale gelmeye başladı.

GPU teknolojileri yapay zeka ve makine tahsili alanında da kendine büyük yer buluyor. CPU’dan büsbütün farklı yapıda olan, çok sayıda çekirdek barındıran GPU’lar çok yüksek ölçülerde hesaplama süreci yapabiliyor. Münasebetiyle günümüzün yapay zeka teknolojilerinin birçoğu CPU’larla birlikte çalışan GPU’lara dayanmakta.

Tabii oyunlardan bahsetmeden de olmaz. Ekran kartları yıllardır bilgisayarımızın bir modülü ve birçok farklı oyun oynuyoruz. Artık oyunların grafik kalitesi de hayal edemeyeceğimiz düzeylere geldi. Doğal olarak tüm bunlar grafik gücü gerektiriyor.

Sözü fazla uzatmadan mevzumuza dönelim. Birinci defa bir ekran kartı alıyor yahut mevcuttaki eserinizi daha uygunuyla değiştirmek istiyor olabilirsiniz. Burada ekran kartı seçerken dikkat etmeniz gereken konulara ve GPU’lar ile ilgili mümkün olan en fazla ayrıntıya değinmeye çalışacağız.

Ekran kartı dediğimizde akla birinci olarak oyun oynamak gelir. Technopat.Net’te incelemesini yaptığımız birçok GPU modelini bulabilir, sunduğu performansı ayrıntılıca görebilirsiniz. Lakin herkes oyun oynamıyor. Sisteminizi gündelik olarak kullanmak istiyorsanız alt segment, kolay işleri görebilecek uygun fiyatlı bir ekran kartı tercih edebilirsiniz. Hatta bu işler için bir ekran kartı almadan, işlemcinin içinde yer alan entegre grafikleri bile kullanabilirsiniz.

• APU, GPU ve CPU Ortasındaki Fark Nedir? iGPU Tercih Edilir mi?

Bunun yanında, bilgisayarı çoklu monitörler kurulumuyla birlikte kullanmak istiyor olabilirsiniz. Bu türlü bir durumda da çok değerli kartlar almaya gerek yok çünkü artık neredeyse tüm ekran kartları en az üç (DisplayPort yahut HDMI) manzara çıkış portuyla birlikte geliyor.

Profesyonel kullanıcılara gelelim. Görüntü düzenleme, 3D içerik oluşturma yahut veri/bilimsel sürece üzere birçok kullanım senaryosu olabilir. İşte o vakit daha detaylı araştırma gerekiyor. Örneğin görüntü oluşturmak için DaVinci Resolve Studio üzere bir yazılım kullanıyorsanız, yüksek çözünürlüklü çekimler üzerinde süratli formda çalışabilmeniz için ekran kartının gücüne gereksiniminiz olacak.

Bu üzere durumlarda mümkün olduğunca çok işlemci çekirdeği, yüksek bellek kapasitesi ve şimdiki mimarilere sahip güçlü bir ekran kartına bakmalısınız. Ayrıyeten ekran kartlarının VRAM (video belleği) ölçüsü da çok kıymetli. Gereksinimleri gören Intel, AMD ve NVIDIA üzere GPU üreticileri artık tahlillerinde yüksek kapasiteli bellekler kullanmaya başladı.

Ayrıca şirketler profesyonel serilerinde çok daha büyük ölçüde belleklere yer veriyor. Bu bağlamda AMD, Radeon Pro serisiyle tek bir seçenek sunuyor. NVIDIA ise farklı isimlendirmeler taşıyan eserlere sahip: RTX A Serisi Ada Generation, RTX A serisi, Quadro ve T serisi üzere.

Profesyonel kartlar bildiğiniz üzere çok daha değerli. Hakikaten Pro yahut son tüketici eserleri ortasında seçim yapabilirsiniz. Yazılım uyumluluğu ve kararlılığı, ayrıyeten VRAM çeşidi ve ölçüsü dışında aslında çok fazla bir fark yok. Günümüzdeki tüketici sınıfı Radeon ve GeForce modelleri birçok iş için kâfi.

Harici GPU tarafında seçim yapabileceğiniz üç üretici var: NVIDIA, AMD ve Intel. AMD ve NVIDIA geniş bir eser yelpazesi sunarken Intel’in en azından şimdilik sadece birkaç seçeneği var. Tahminen de bu yazıyı okurken yeni kuşak Arc ekran kartları da piyasaya çıkmış olacak.

Üreticiden bağımsız olarak performans ve fiyat açısından büyük ölçüde farklılık gösteren farklı modeller bulacaksınız. Özetleyecek olursak, anlık gereksiniminize, ekran kartı modeline, mimariye, anlık eser fiyatına ve indirimlere, ek yazılım teknolojilerine ve kullanım alanınıza nazaran her markadan her modeli tercih edebilirsiniz. Yani direkt şu markayı tercih edin demek yanlışsız olmaz, lakin şirketlerin ayrıştığı birtakım noktalar var.

NVIDIA herkesin bildiği üzere uzun vakittir açık orta pazar önderi. AMD ile karşılaştırıldığında, NVIDIA ekseriyetle üstün GPU performansı ile ön plana çıkıyor. AMD çoğunlukla pazarın ana akım kısmını hedeflerken, NVIDIA en üst seviyeden en alt segmente kadar kadar çok sayıda ekran kartı seçeneği sunuyor.

Işın izleme teknolojileri kelam konusu olduğunda NVIDIA’nın ekran kartları her vakit üstün performans sunmuştur. Öte yandan şoförler konusunda NVIDIA her devirde daha problemsiz, daha stabil şoförler sunmayı başarıyor. Yazılım teknolojilerine gelince tekrar yeşil grubun üstünlüğü kelam konusu: DLSS, DLAA, Reflex, RTX Voice ve farklı yapay zeka dayanaklı yazılımlar birçok alanda artılar sağlıyor.

AMD, bilhassa RX 6000 ve RX 7000 serisiyle birlikte daha rekabetçi bir pozisyona geldi. Yeni kuşak kartların yanı sıra şirket FSR, RSR, Radeon Boost, HYPR-RX ve Radeon Anti-Lag üzere birçok teknolojiyle yazılım tarafında ilerleme kaydetmeyi başardı.

Daha çok CPU tarafında devleşen Intel, harici GPU arenasına yeni adımlar atan bir şirket. Teknoloji devinin gelecek için hoş planları olsa da şimdilik NVIDIA ve AMD’nin gerisinde. Bununla birlikte, uygun fiyatlı bir GPU arıyorsanız ve isteklerinizi de karşılıyorsa Arc serisi tercih edilebilir. Bilhassa Arc A750 ve Arc A770 kullanılabilecek bir kart. Bu GPU’lar RTX 3060/3060 Ti ile rekabet edebilecek seviyede.

Intel yazılım tarafına ziyadesiyle yatırım yaptı, lakin hala ilerleyecek uzun bir yol var. Mavi grubun kartlarını kullanacaksanız birtakım inceliklere de dikkat etmeniz gerekebilir. Yani direkt tak, sürücüyü yükle ve kullan halinde ilerlemek daha güç.

Intel en başından beri performans konusunda NVIDIA ve AMD’yi geçmek için çabaladığını açıkça belirtiyor. Bunun yerine şirket fiyat/performans amacıyla eserlerini rekabetçi hale getirmeye çalışıyor.

Eğer oyun oynuyorsanız göz önünde bulundurmanız gereken ana noktalardan biri de ekran çözünürlüğü. Monitörünüzün çözünürlüğü 1080p, 1440p (2K) yahut 2016p (4K) olacak. Daha yüksek ekran çözünürlüğü demek daha fazla hesaplama gücü, yani daha güçlü bir ekran kartı demek. İster üretkenlik ister cümbüş için olsun, 1080p’den 1440p’ye geçiş yapıldığında manzara kalitesi artarken performans farkında önemli bir fark gözlemlersiniz. 4K’ya geçtiğinizde ise GPU’ya binen yük çok fazladır.

Ekran çözünürlüğü yeni ekran kartı satın alırken akılda tutulması gereken kıymetli bir mevzu. Örneğin GeForce RTX 4080 yahut Radeon RX 7900 üzere güçlü bir model aldınız. 1080p çözünürlükle yolunuza devam edecekseniz oyunlar ekran kartının potansiyelini tam olarak kullanmaz, yani fazladan harcama yapmış olursunuz.

• Monitör Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Peki hangi çözünürlük seçilmeli? Her şey tercihlerinize ve bütçenize bağlı, lakin biz kimi küçük fikirler verelim. Kullanıcıların birçok bugün 1080p çözünürlük kullanıyor. 2K’ya çıktığınızda hem monitör hem ekran kartı, hatta öbür bileşenler için de daha fazla bütçe ayırmanız gerekecek.

Güncel modellerden gidecek olursak, 1080p çözünürlük için AMD Radeon RX 7600 yahut NVIDIA GeForce RTX 4060 üzere ekran kartları tam sizin için. Daha eski kuşaklara yanlışsız biraz yol alalım. NVIDIA tarafında RTX 3050, RTX 3060 ve RTX 2060 seçenekler var. AMD tarafında RX 6600 ve RX 5600 üzere modeller karşımıza çıkıyor. Intel’i de unutmayalım. Arc A770, kullanım senaryosuna bağlı olarak 1080p yahut 1440p için tercih edilebilir.

4K’da oyun oynamak için bütçenin ağzını açmak gerek. RTX 4080 ve RTX 4090 en düzgün seçenekler, lakin RTX 4070 Ti muhakkak oyunlarda 4K’nın yükünü sırtlayabilir. Kırmızılılara gelince, RX 7900 XTX ve RX 7900 XT’nin yanı sıra RX 6950 XT tercih edilebilir.

Yenileme Suratı (Hz)

Ek olarak yenileme suratınızı da göz önünde bulundurun. Monitörünüz üç haneli yenileme suratlarına sahipse, tam potansiyeline ulaşmak için güçlü bir karta ve işlemciye gereksiniminiz olacak. Monitörünüz en fazla 60 Hz ve 1080p’de çalışıyorsa, pikselleri ekranınızın yetişebileceğinden daha süratli işleyebilen üst seviye bir karta fazla harcama yapmanın bir manası yok.

Yüksek yenileme suratı her vakit daha güzeldir. Yenileme yahut tazeleme suratı, monitörünüzün saniyede kaç defa yeni bilgilerle güncellendiğini gösterir ve hertz (Hz) cinsinden ölçülür. Daha büyük sayılar daha âlâ, daha akıcı, daha az dalgalı manzaralar manasına gelir. Yenileme suratı bilhassa en az 75 Hz (oyun için tasarlanmış monitörlerin birçok artık en az 120-144 Hz sunuyor) bir monitör seçmenizi öneriyoruz. Bunun yanında reaksiyon müddeti de düşük olursa daha güzel bir tecrübe yaşarsınız.

Gelişen teknolojilerle birlikte aksini beklerken ekran kartlarının güç tüketimi kademeli olarak artmaya başladı. Bilhassa üst seviye modeller 450W düzeylerini aşan kıymetlere ulaştı, birebir vakitte her GPU segmentinde güç tüketim düzeyleri yükseldi. Örneğin 2014 yılında piyasaya sürülen GeForce GTX 750 Ti modeli sırf 60W, daha sonra piyasaya çıkan GeForce RTX 1050 Ti ise 75W TDP bedeline sahipti. GeForce RTX 3050’ye baktığımızda 130W üzere bir paha görüyoruz.

Uzun lafın kısası güç kaynağı sistem genelinde epey kıymetlidir. Bilhassa de yüksek güç tüketen ekran kartları için. Elinizde halihazırda güç kaynağınız mevcut ise yeni alacağınız ekran kartı için yetersiz kalabilir, bu türlü bir durumda yeni bir PSU almanız gerekir. Şayet sistemi baştan topluyorsanız seçim yaparken güç kaynağının sistem için kâfi olmasına dikkat edin.

Ekran kartı alırken TDP, TGP ve TBP bedellerine dikkat etmelisiniz. Ayrıntıya inmek istiyorsanız resmi eser sayfalarından kartın teknik özelliklerine bakabilirsiniz. AMD, Intel ve NVIDIA üzere şirketler aslında referans bir paha sağlıyor. MSI ve ASUS üzere üreticilerin birtakım modelleri ise bir ölçü daha yüksek güç tüketebiliyor.

Güç kaynağı seçiminde sorun yaşıyorsanız Technopat Sosyal‘de bahis açarak merak ettiklerinizi teknoloji meraklılarına sorabilirsiniz. Öte yandan birtakım hesaplama siteleri aracılığıyla fikir edinebilirsiniz.

Güç Hesaplama Siteleri

PSU üreticileri tarafından oluşturulan ve muhtaçlık duyulan güç kaynağına dair kestirimler sunan kimi hesaplama siteleri mevcut; örneğin Cooler Master ve BeQuiet!

Sunulan bu araçlar, bileşen satıcıları tarafından sağlanan varsayılan güç pahalarını kullanır ve çok değişken sonuçlar ortaya çıkabilir. Örneğin birebir sistem için Cooler Master 561W önerirken, BeQuiet! 692W azamî güç tüketimi iddiasında bulunabiliyor. Bu da hatrı sayılır bir fark. Söylediğimiz üzere, bu türlü hesaplama araçları yanlışsız sonuçlar vermiyor lakin gereksinim duyulan PSU’ya dair ipuçları almak için yardımcı olabilir.

Güç Kabloları ve Pinler

Dikkat etmeniz gereken bir öbür konu da güç kabloları. Eski güç kaynaklarında ekran kartı tarafından muhtaçlık duyulan gerekli güç kabloları bulunmayabilir. Örneğin artık birçok GPU bir yahut iki adet 8 pinli PCIe kablosu (bazı özel sürümlerde üç adede çıkabilir) gerektiriyor. Güç kaynağında sadece bir tane bulunuyorsa (hatta bir 8 pin+bir 6 pin) tekrar PSU yükseltmesi yapmanız gerekebilir.

Bu noktada dönüştürücü adaptörler kullanma imkanınız da var, lakin bunu pek önermiyoruz. Bir mühlet sonra erimiş kablolar, kısa devre ve yangınla karşılaşabilirsiniz. Uygun güç konnektörlerine sahip değilseniz yeni bir PSU satın almakta yarar var. Israrla “6 Pin to 8 pin” üzere adaptörler kullanmak istiyorsanız kesinlikle tercih ettiğiniz eser kaliteli olsun.

GPU PEG Konnektörler	Minimum PSU	Önerilen PSU	Örnek Ekran Kartı
12VHPWR	700W	850W yahut üstü	RTX 4080, RTX 4090
Çift 8-pin PEG	550W	750W yahut üstü	RTX 2080 Ti, RTX 2080 SUPER
8-pin + 6-pin PEG	500W	650W	RTX 2070 Üstün, RTX 2070, RX 5700 XT, RX 5700
Tek 8-pin PEG	450W	550W	RTX 2060 HARİKA, RTX 2060, RX 5600 XT, RX 5500 XT, GTX 1660 SUPER
Çift 6-pin PEG	450W	550W	GTX 980 ve GTX 970
Tek 6-pin PEG	350W	400W	GTX 1660, GTX 1650, GTX 1650
Konnektöre muhtaçlık yok	150W	250W	GTX 1050

Yeni bir PSU’ya gereksiniminiz varsa, bir GPU’nun kaç PEG konektörüne muhtaçlık duyduğuna bağlı olarak önerilen boyutlarla ilgili üstteki tabloya başvurabilirsiniz. 8 pinli (veya 6+2 pinli) bir PEG konektörü 150W’a kadar güç sağlayabilir ve 6 pinli bir konektör 75W’a kadar güç sağlar. Bununla birlikte, güç kaynaklarının da kendine has kimi ayrıntıları var. Örneğin 500W olarak etiketlenen iki farklı PSU birebir verimlilikte olmayabilir:

• Güç Kaynağı (PSU) Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Güç Kaynağında 80+ Özelliği Nedir? 80 Plus Serfitikası Neden Kıymetli?

AMD’nin yeni kuşak Radeon RX 7000 serisi ekran kartları iki adet 8 pinli PCIe kablosu gerektiriyor. Öte taraftan NVIDIA, GeForce RTX 4000 serisiyle birlikte kimi modellerinde 12VHPWR temas standardına geçiş yaptı. Hatta bu konnektörlerde yanma ve erime meseleleri yaşandı, sonrasında 12VHPWR 16-pin güç konnektörünün yerini alan 12V-2×6 standardı kullanıma sunuldu.

PSU’nuzu değiştiremiyorsanız ve kâfi kablolar mevcut değilse, ekran kartı PCI Express yuvasının sağlayabileceği azamî güçle sonlu olacak. Aşağıdaki tabloda PCIe slotuyla birlikte ek güç kablolarının sağladığı azamî gücü görebilirsiniz:

Güç Konnektörü	Sağlanabilen Azamî Güç
Anakart PCI Express Yuvası	75W
Tek 6-pin	150W
Tek 8-pin	225W
Tek 6-pin + Tek 8-pin	300W
Çift 8-pin	375W
Üçlü 8-pin	525W
Tek 12VHPWR	600W

Bir ekran kartını alıp çarçabuk PCIe x16 yuvasına takabilirsiniz. Her şey burada bitti mi? Hayır. Örneğin yıllar evvel topladığınız, eski işlemciye sahip bir bilgisayarınız var ve bilgisayara RTX 4090 taktınız diyelim. Kartı tam potansiyeliyle kullanamazsınız. Bu uç bir örnekti. Özetle, işlemci ve ekran kartı uyumlu olmalı. Kullandığınız CPU, sistemde takılı ekran kartı için kâfi süreç gücü sağlayabilmeli.

İşte buna teknoloji dünyasında darboğaz deniyor. İşlemciler ekran kartının suratına yetişemediğinde bir darboğaz meydana geliyor, CPU kullanımı %100 düzeylerine dayanıyor. Ekran kartı ise tam potansiyeliyle çalışmıyor. Sonuç olarak, işlemcinizin ekran kartı ile ahengine dikkat etmelisiniz. Darboğazı azaltmak için yapılabilecek kimi şeyler var. Örneğin oynadığınız oyunda çözünürlüğü yükselttiğinizde yahut grafik ayarlarını açtığınızda ekran kartına binen yük artar, CPU kullanımı biraz daha hafifleyebilir. Lakin bu sistem her vakit kaygınıza derman olmayacaktır.

Dememiz o ki CPU için de biraz para ayırın. Tüm paranızı ekran kartı için kullanırsanız CPU tarafı zayıf kalabilir. Sisteminiz sentetik karşılaştırmalarda âlâ puanlar alabilir fakat oyunlarda (daha düşük asgarî kare suratları nedeniyle) o kadar güzel performans alamayabilirsiniz.

Seçim yapmakta zorlanıyorsanız Technopat Sosyal‘de bahis açarak yardım isteyebilirsiniz.

Son yıllarda bu işlerden biraz uzak kaldıysanız bilhassa üst seviye kimi üst seviye modellerin boyutları sizi şaşırtabilir. Geçmişteki ekran kartları çok kolay soğutma sistemlerine sahipti ve çok küçük boyuttaydı. Uzunluğun yanı sıra, çok da az sayıda yuva kaplıyordu.

Yeni kuşak ekran kartları ortalama olarak 275-280 mm uzunluğunda, fakat üç fanlı soğutma dizaynına sahip kimi kartlar 360 mm düzeyine kadar uzanabiliyor. Uzunlukla birlikte, hayli etli butlu olan bu kartlar çok daha geniş. Birden fazla kart çift yuvalık yer kaplarken, üç ve hatta dört yuva kaplayan modeller de yok değil. Premium sınıf modeller çok büyük ve epey ağır. Örneğin ASUS’un ROG Strix GeForce RTX 4090’ı 357.6 x 149.3 x 70.1 mm ölçülerinde.

Yeni bir eser aldıktan sonra pişman olmamak için evvelce kasanızın desteklediği ekran kartı boyutunu öğrenmenizde yarar var. Ekran kartlarında olduğu üzere, artık birçok kasa üreticisi eser sayfasında GPU için ayrılan alanı listeliyor. Bu bilgilere ulaşamadınız diyelim, şayet kasa elinizdeyse çabucak bir ölçüm yapabilirsiniz. Ölçüm yaptıktan sonra da birkaç cm boşluk kaldığından emin olun ki kartı takarken sorun yaşamayın.

Ek olarak, kablolar bariz bir biçimde çıkıntı yapabilir. Birtakım kullanıcılar için problemlere neden olan güç konnektörlerinin yerinden çıkma riski olduğundan bunları çok bükmemeye dikkat edin. Güç kontağının düzgün oturduğundan emin olun.

Küçük Boyutlu Kasalar

Ofis yahut taşınabilir kullanım için üretilmiş bilgisayarlar çoklukla küçük form faktörlü kasayla birlikte gelir ve çoklukla sadece tek yuvalı bir kartı barındırabilen yarım boyutlu genişletme yuvalarına sahiptir. Bu durum kasaya sığabilecek modellerin seçeneğini kısıtlar ve hatta sadece düşük profil (low profile) isimlendirmesiyle satılan kartlarla ahenk sağlanabilir.

Böyle kartlar çoklukla eski soğutma teknolojileriyle destekleniyor. Hal bu türlü olduğunda ise sıcaklık sıkıntıları baş gösterebiliyor.

Kasada Kâfi Boş Alan Kaldı mı?

Kasanızın boyutları nispeten küçük olsa bile ekran kartını taktınız. Bir başka noktaya değinecek olursak, grafik kartına yeterli bir hava akışı sağlamak için etrafında kâfi halde boş alan olmasını öneriyoruz. Birçok kasa en büyük modelleri barındıracak kadar uzundur lakin yükseklik açısından yetersiz kalabilir. Bu türlü durumlarda hava sirkülasyonu düzgün sağlanamadığından ötürü kasanın içinde boğucu bir sıcaklık olduğunu fark edebilirsiniz.

Bazı monitörlerde HDMI, başkalarında DisplayPort ve birtakım eski ünitelerde sırf DVI bulunur. Birtakım monitörler USB Tip-C yönlendirme DisplayPort sinyallerini desteklemekte, lakin bu modellerin sayısı üzere çok az. Satın almayı planladığınız kartın monitör(ler)iniz için gereksiniminiz olan konnektörlere sahip olduğundan emin olun, böylelikle bir adaptör yahut potansiyel olarak yeni bir ekran satın almak zorunda kalmazsınız.

• HDMI ve DisplayPort: Hangisi Tercih Edilmeli?

Size birkaç yıl yetecek bir ekran kartı arıyorsanız, VRAM artık daha çok dikkat etmeniz gereken bir bahis haline geldi. VRAM, ekran kartınızda grafiklerle ilgili bilgileri depolayan ve GPU’nun bunlara süratli erişim sağlaması için tercih edilen bir bellek tipi. Dokular, gölgelendiriciler, çerçeve arabellekleri ve yüksek çözünürlüklü imajlar, görüntüler ve 3D grafikler oluşturmak için gerekli başka dataları depoladığı için GPU’nuzun performansında kritik bir rol oynuyor.

• VRAM Nedir? Ekran Kartları İçin Bellek Neden Değerli?

Yukarıdaki makalemizden tüm ayrıntılara ulaşabilirsiniz. Genel olarak değinecek olursak, yüksek VRAM ölçüsü daha güzeldir. Bilhassa yüksek VRAM’e muhtaçlık duyan oyunlar oynayacaksanız ekran kartı seçiminden evvel bir araştırma yapmakta yarar var. Artık yeni jenerasyon oyunlar üst seviye grafiklere sahip olduğundan ötürü birtakım ekran kartlarının VRAM kapasitesi yetersiz kalabiliyor.

Özellikle belirtmemiz gereken bir nokta daha var: Yalnızca VRAM’i yüksek diye bir ekran kartı alınmaz. Örneğin NVIDIA, RTX 4060 Ti 8 GB ve RTX 4060 Ti 16 GB olmak üzere iki başka model piyasaya sürmüştü. 16 GB’lık sürüm sunduğu performans ve fiyatıyla birlikte oyunculardan olumsuz tenkitler aldı.

VRAM oyunların yanı sıra profesyonel kullanım için daha da kıymetli. Bilhassa görüntü render ve yapay zeka uygulamaları başta olmak üzere, profesyonel alanda CPU’dan GPU’lara hakikat bir kayma kelam konusu. Donanımlar sayesinde para kazananlar bir kenara, yeni jenerasyon oyunlar çok yüksek ölçülerde VRAM tüketmeye başladı.

Ne Kadar VRAM’e Gereksinim Var?

Bu mevzuda direkt bir yanıt vermek imkansız çünkü her kullanıcının gereksinimi farklı. VRAM gereksinimi birkaç temel faktöre bağlı. Bir ekran kartı yahut oyun dizüstü bilgisayarı üzere GPU içeren bir aygıt satın alırken bilhassa göz önünde bulundurmanız gereken birkaç şey var:

• Bu ekran kartını hangi hedefle kullanacaksınız? Oyun mu yoksa iş hedefli mı?
• Aldığınız eser o an için ne kadar performanslı ve sizi kaç yıl götürecek?
• Yıllar sonrasında hangi oyunları yahut uygulamaları çalıştıracaksınız?
• Monitörünüzün çözünürlüğü nasıl? Şayet yüksek çözünürlüğe sahip monitörde, yüksek ayarlarda oyun oynayacaksanız çok daha fazla bellek kapasitesine gereksiniminiz var. 1080p çözünürlükle yolunuza devam edecekseniz fazla endişelenmenize gerek yok.
• Ekran kartını görüntü düzenleme uygulamaları için yahut yüksek belleğe muhtaçlık duyan farklı yazılımlarda mı kullanacaksınız? Bu türlü bir durumda üst seviye kartlara yatırım yapmakta fayda var.

Yakın vakitte hayatımıza giren AV1 görüntü kodeği ile ekran kartlarındaki kodlayıcılar hakkındaki sorular artmıştı. Kodlama/çözme yetenekleri GPU mimarisi ile birlikte, yani donanımsal olarak ekran kartına dahil ediliyor. Görüntü formatları yalnızca görüntü kodlaması için değil, oyun kaydı yahut canlı yayın için de değerli.

Yeni bir standart olan AV1’in yanı sıra H.264/H.265 kodlayıcısı da her GPU’da bulunmayabilir. Bu durum ekseriyetle giriş/orta sınıf ekran kartlarında karşılaştığımız bir durum. Alacağınız ekran kartının GPU seçimine bağlı olarak kodlayıcı ve çözücü dayanağınız değişebilir. Bir hatırlatma olarak, RTX 4000, RX 7000 ve Intel Arc Alchemist ekran kartları AV1 takviyesi ile birlikte geliyor.

GPU’ya karar verseniz bile karşınıza bir liste daha çıkacak. Piyasada farklı şirketlere ilişkin, farklı soğutma sistemleriyle desteklenen, ekstra fanlara, RGB aydınlatmaya, daha yüksek saat suratlarına ve birtakım ek özelliklere sahip birçok özel tasarım ekran kartı bulabilirsiniz.

Örnek olarak ASUS ROG Strix, Gigabyte AORUS ve MSI SUPRIM üzere modeller üst sınıfa hitap ediyor. ASUS TUF, Gigabyte Windforce ve MSI Ventus modelleri ise orta segment için üretilmekte.

Özel soğutmalı modeller çoklukla liste fiyatından satılan “referans modellere” kıyasla biraz daha değerlidir. Kimi kartlar fabrika çıkışlı olarak sürat aşırtmalı halde gelirken biraz daha yüksek frekans suratlarına çıkabilir. Performans farkı ise birkaç FPS olacak biçimde en az seviyededir. Bununla birlikte, daha güçlü soğutma sistemleri sayesinde kartlar daha sessiz çalışır.

NVIDIA, üst seviye modeller için Founders Edition ismi altında kendi kartlarını üretip satarken, AMD referans dizaynını başka üreticilere lisanslıyor. Founders Edition ekran kartları ülkemizde satılmıyor. AMD’nin referans dizaynları ise kimi vakitler Gigabyte üzere üreticiler aracılığıyla satışa çıkabiliyor.

Ciddi performans artışları için sürat aşırtmaya güvenmeyin. Daha yeterli performansa gereksiniminiz varsa daha güçlü bir kart satın almanızı öneriyoruz. Ekran kartlarıyla overclock yapıldığında ekseriyetle en fazla %5-10 oranında performans artışı sağlanabilir. Ayrıyeten sürat aşırtma sürecini her kullanıcı yapamıyor.