Dizüstü bilgisayar kullanıcıları, mecburen belli bir vakit sonra ya pil değişimi yapmak zorunda kalıyor ya da gününe prizin başında devam ediyor. Pil biterse yahut bozulursa dizüstü bilgisayarı kullanmak için fişe takmamız kaide ki bu pratik ve kullanışlı değil. Sonuçta bu aygıtları taşınabilir olduğu için satın alıyoruz.
Bir dizüstü bilgisayar pilinin kullanım ömrünü etkileyen çeşitli faktörler vardır; pilin üretim kalitesi, ne kadar uygun kullanıldığı, markası ve yüksek sıcaklıklara maruz kaldığı vakit dilimi üzere.
Bir dizüstü bilgisayar pilinin ortalama ömrü ekseriyetle yaklaşık 1.000 şarj döngüsü olarak kabul edilir. Bu sayı dizüstü bilgisayarın markasına, piline ve nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişebilir. Performansın vakit içinde düşebileceğini de unutmamak gerekiyor.
Taşınabilir bilgisayarda bir şarj döngüsünün ne kadar süreceğini söylemek sıkıntı çünkü bu birden fazla faktöre bağlı. Kimi dizüstü bilgisayarların pilleri onlarca saat dayanabilirken, kimileri (özellikle oyun dizüstü bilgisayarları) en fazla 4-5 saat dayanabiliyor. Bu bahiste ayrıntılı bilgi sahibi olmak istiyorsanız, ortalama şarjın ne kadar sürmesi gerektiğini görmek için üreticinin sitesini denetim edin.
Toparlayacak olursak, piller vakitle ve her şarj-şarj döngüsünde yavaş yavaş bozulur. Dizüstü bilgisayar üreticileri de bu durumla baş etmek için büsbütün şarj olduktan sonra az ölçüde gücü boşaltacak formda ayarlamalar yapmakta: Şarj %95’e düştüğünde pil tekrar şarj olmaya başlıyor.
Ayrıca ekran parlaklığı, arttan aydınlatmalı klavye, süreç suratı ve harici depolama kullanımı üzere faktörler de şarjınızın uzun vadede dayanma mühletini etkileyebilir. Hatta kimi kullanıcılar birkaç yıl sonra dizüstü bilgisayarlar pilinin büsbütün öldüğünü söylüyor. İkinci laptop ilanlarına baktığınızda da bu durumu görebilirsiniz.
Sonuç olarak toplam kullanım ömrü pil cinsine, bilgisayarı nasıl kullandığınıza ve dizüstü bilgisayarınızı ne sıklıkta kullandığınıza bağlı. Ayrıyeten donanımlara çok yük bindiren yazılımlar kullanmak, bilgisayarın yüksek sıcaklıklara ulaşması veya uzun mühlet kullanılmaması pil kapasitesinin daha çabuk tükenmesine neden olabilir.
Geçmişte ekseriyetle Windows dizüstü bilgisayarları prize takılı bırakmanın pilin sıhhati için makûs olduğu düşünülürdü. Buna karşılık, Mac dizüstü bilgisayarların her vakit problemsiz bir halde prize takılı kalabileceği görüşü vardı.
Günümüzde ne çeşit bir dizüstü bilgisayarınız olursa olsun, rastgele bir tasa duymadan her vakit prize takılı olarak kullanabilirsiniz. Hatta bunun kimi avantajları da var. Pili ne kadar çok şarj döngüsüne sokarsanız o kadar çok yıpranacağı için pilin dolu kalması döngü açısından daha güzeldir. Yani daima doldur boşalt yapmak zorunda kalmazsınız.
Dizüstü bilgisayar ve batarya şarjı ne vakit durduracağını biliyor çünkü teknoloji gelişti. Bu nedenle bir pilin ‘aşırı şarj edilmesi’ konusunda endişelenmenize gerek yok. Büsbütün dolu olduğunda güç direkt güç kablosundan çekilir.
Bunun direkt yanıtı yok zira her dizüstü bilgisayar modelinde ve kuşağında durum farklı. Ayrıyeten laptop segmentleri çok farklı.
Özetle bu dizüstü bilgisayarınıza nazaran değişir. Birtakım dizüstü bilgisayarlar için 4 saatlik pil ömrü epey düzgün olsa da kimileri için vasat kabul edilebilir. Eski bir dizüstü bilgisayar için 4 saat hayli güzel bir müddettir zira pil daha eskidir ve yeni bir dizüstü bilgisayar pilinden daha fazla kullanıldı.
Yeni dizüstü bilgisayarlar ekseriyetle bundan uzun pil ömrü sunar (oyun oynamadığınız yahut görüntü düzenlemediğiniz sürece), bu nedenle dizüstü bilgisayarınızın beklendiği üzere çalışıp çalışmadığını denetim etmek için üreticinin sitesinde listelenen beklenen kıymetleri denetim edebilirsiniz.
Oyun bilgisayarları ekseriyetle çok kısa kullanım ömrü sunarken, günlük ve iş emelli kullanım için üretilen eserler çok daha fazla dayanır. Bunun birçok nedeni var; işlemci çeşidi, ekran kartının güç tüketimi, üretici tasarımı ve pil tipi üzere.
Dizüstü bilgisayarınızın pil ömrünü hem süreksiz hem de kalıcı olarak etkileyen birkaç faktör var. Temel faktörler ise:
- Dizüstü bilgisayarı ağır kullanmak: Dizüstü bilgisayarınızı ne kadar çok faal biçimde ve ağır iş yükleri altında kullanıyorsanız o kadar çok şarj etmeniz gerekir. Sonuç olarak bu pillerin belirli döngü bedelleriyle tabir edilen ömürleri var. Bu nedenle mümkün olduğu vakitlerde pili çıkararak yahut çıkarmadan prize takılı biçimde kullanabilirsiniz.
- Sıcaklıklar: Dizüstü bilgisayarınız sıcak çalıştığında yahut sıcak şartlara maruz kaldığında pil daha süratli tükenir ve tüm dizüstü bilgisayar bileşenlerini çok yük altında bırakabilir. Özetle bilgisayarınızı sıcak şartlarda kullanmaktan kaçının. Çok ısındığı durumlarda paklığını yapmaya ihtimam gösterin.
- Uzun müddet kenarda bırakmak: Dizüstü bilgisayarınızı haftalar ve aylar boyunca kullanmadan kenarda tutarsanız, bu durum dizüstü bilgisayarın pil ömrünün kalitesini etkileyebilir. En uygunu pili evvelce büsbütün boşaltmak ya da kenara koymadan evvel büsbütün şarj etmek yerine %50’de bırakmaktır.
Laptopun pili bozulmaya başladığında sorun olup olmadığını anlamak için dikkat etmeniz gereken birkaç şey var:
- Pil daha süratli tükenmeye başlar: Dizüstü bilgisayarınızı daha sık şarj etmek zorunda mı kalıyorsunuz? Bunun nedeni çok yüksek ihtimalle pil ömrünün kısalması.
- Windows yahut macOS uyarıları: Hem Windows hem de macOS artık pilin ne vakit değiştirilmesi gerektiğini size söylüyor. Dizüstü bilgisayarınızın pilinin değiştirilmesi gerekiyorsa, dizüstü bilgisayarınızı şarja taktığınızda bir ikaz iletisi görürsünüz.
- Aşırı ısınmanın devam etmesi: Dizüstü bilgisayarınız çok ısınmaya yahut çökmeye devam ediyorsa, bunun nedeni pilin arızalanması ve bu süreçte çok ısınması olabilir. Durumu gözlemlemek için güç kablosuyla kullanmayı deneyin.
Ortalama olarak, bir dizüstü bilgisayar pili yaklaşık 1.000 şarj döngüsü yahut 2-4 yıl ortasında (standart kullanım) dayanır. Aslında bunun karşılığı sizsiniz, her şey kullanım biçimine bağlı. Eskiye nazaran daha sık şarj ettiğinizi fark ediyorsanız ve bu durum konforunuzu etkilemeye başladıysa değişim vakti gelmiş demektir.
Windows’ta pil raporu oluşturmak için:
- Arama kısmına “Komut İstemi” yazın ve sağ tıklayarak yönetici olarak çalıştırın.
- powercfg /batteryreport /output “C:pil-raporu.html” komutunu girin. Sonrasında C: şoförüne girdiğinizde “pil-raporu” isminde bir evrak göreceksiniz.
- Windows ayarlarından güç profilinizi Güç Tasarrufu olarak değiştirin.
- Ekran parlaklığını azaltın.
- Varsa art klavye aydınlatmasını kapatın.
- Dizüstü bilgisayarınızı kullanmıyorsanız kapatın yahut kısa bir müddet kullanılmadığında hazırda bekleme moduna alın.
- Ekran koruyucunuzdaki yahut masaüstü art planınızdaki imaj çok parlaksa (örneğin canlı bir gün doğumu fotoğrafı) daha koyu bir manzaraya geçerek pil gücünden tasarruf edebilirsiniz.
- Ekranınızı “birkaç dakika” sonra otomatik olarak kapanacak formda ayarlayın.
- Dizüstü bilgisayarınızı serin tutun. Piliniz çok ısınırsa olağan halde şarj olmaz, bu nedenle dizüstü bilgisayarınızı asla sıcak bir otomobilde yahut sıcak bir günde dışarıda otururken bırakmamalısınız. Çok ısınma yaşanıyorsa büsbütün soğuyana kadar aygıtınızı kullanmaya orta verin. Dizüstü bilgisayarınızı kapatın, güç kablosunu ve pili çıkarın (mümkünse).
- İhtiyacınız olmadığında farenizi, kulaklığınızı yahut rastgele bir USB şoförünü dizüstü bilgisayarınızdan çıkarın. Takılı olduklarında bu aksesuarlar dizüstü bilgisayarınızın pilinden güç çekmeye devam eder.
- Kullanmadığınız tüm uygulamaları ve programları kapatın. Birebir anda çok fazla uygulama çalıştırmak da pilinizi tüketebilir. Bir uygulamayı yahut oyunu kullanmıyorsanız kapatın.
- Dizüstü bilgisayarınızla birlikte gelen özgün şarj aygıtını kullanmaya itina gösterin. Başka şarj aygıtları daha ucuz olabilir, fakat her vakit yeterli çalışmayabilir ve hatta pilinize ziyan verebilir.
- Hangi uygulamaların daha fazla güç tükettiğini görmek için işletim sisteminde bulunan yahut üçüncü taraf yazılımları kullanabilirsiniz.
- Windows üzerinden pil kullanımı hakkında detaylı bilgi alabilir ve pil tasarrufu özelliğini açabilirsiniz. Pil simgesine sol tıkladıktan sonra “Pil ayarları” seçeneğine tıklayın. Buradan pil tasarrufunu açabilir yahut belirli bir yüzdeden sonra etkin olmasını ayarlayabilirsiniz.
macOS
macOS Monterey yahut sonraki bir sürümünü kullanıyorsanız, pil gücünden daha fazla tasarruf etmek için kimi ayarlar yapabilirsiniz.
- Sistem Tercihleri’ni açın ve Pil’e tıklayın.
- Pil gücündeyken ekranı yavaşça karart seçeneğinin yanındaki onay kutusunu işaretleyin.
- Pil gücündeyken Güç Kesintisini Etkinleştir’in yanındaki onay kutusunun işaretini kaldırın.
