Stray duyurulduğu günden bu yana ben de dahil olmak üzere pek çok insanın merakla, hatta kimi kesitin heyecanla beklediği bir oyun. Oyunun kendisine şöyle bir bakıldığında oyuncunun dikkatini daha birinci başta çekmeyi başarıyor. Nasıl çekmesin ki. Stray, alışageldiğimiz oyunların dışında bir iş yaparak oyuncuya bir kedinin denetimini veriyor. Oyunda bir kediye hayat vermenin yanı sıra, oyunun sahip olduğu siber punk cihan de epey ilgi alımlı bir öge.
Özellikle Cyberpunk 2077’den itibaren oyun dünyasında hâkim bir tema olma yolunda ilerleyen siber punk kainatların başarılı bir örneğini de Stray de görüyoruz. Lafı daha fazla uzatmadan ayrıntılara girerek oyun hakkındaki görüşlerimi sizlerle paylaşmaya başlayayım.
Stray birinci gösterildiğinde epey farklı beklentilere girmiştim. Kelam konusu bu beklentilerim kolay bulmaca modüllerini çözmek ve sıkıcı parkur mekaniklerini yapmanın dışındaydı. Lakin ne yazık ki Stray, bu alanda beni tam manasıyla hayal kırıklığına uğrattı. Oyunda aksiyona dair olan enstantaneler epey az ve bence gereğince yeterli kurgulanmamış durumda.
Basit ve Tekdüze Platform
Benim Stray’den beklentim parkur mekaniklerinin yetenek gerektiren, insanın uğraş etme dürtüsünü gıdıklayan bir yapıya sahip olması tarafındaydı. Sağdan sola, üstten aşağıya, önden geriye donaat donat… pardon o farklıydı. Ne yazık ki Stray’de yer alan parkur mekanikleri tuşa basıp gitmek istediğiniz noktaya çarçabuk erişebildiğiniz bir yapıda. Kelam konusu bu yapının yerine, etraftaki ögelere atlamanın kolay olmadığı bir yapı olsaydı ve buna ek olarak süratli parkur komboları yapabildiğimiz meydan okuyucu mekanikler kelam konusu olsaydı, oyundaki konsantrasyonum daha üstte olabilirdi.
Yüzeysel Bulmacalar
Oyundan bir öbür beklentim ise kedi olarak bir gizem perdesini ortalarken çözdüğümüz ve çözeceğimiz bulmacaların daha nitelikli, eğlenceli ve zorlayıcı olmasıydı. Stray bu noktada kolay bir point and click oyunundan çok da öteye geçememiş durumda.
Stray’in içerisinde, bulmaca ögelerinde farklı mekaniklerin kullanıldığı yapılar yer alıyor olsaydı tahminen ben de bulmacaları yaparken bu derece sıkılmazdım. Stray ne yazık ki bulmaca noktasında ekseriyetle bir yerlerde gizli olan şeyleri bulmanız ve onları bir yere götürmeniz, sokmanız, çıkarmanız ve takmanız üzerine heyeti. Oyun iddia edebileceğiniz üzere bu aksiyonu hayli sıkıcı bir biçimde yapıyor. Bu şikayetlerimi örnek bir bulmaca tasarımı ile destekleyeyim. Yani ben olsaydım nasıl bir tasarım yapabilirdim?
Bir dikdörtgen ahşap modülü düşünün ve bunun uzunluğunun biraz büyük olduğunu. Üzerinde çeşitli işlemelere sahip toplar olduğunu ve yanlışsız biçimde yanlışsız tarafa çevrilirse bu topların ışık yaydığını hayal edelim. Bu halde dört adet top olsa ve bunları patilerimizle yuvarlayarak yanlışsız komboyu bulmaya çalışsak eğlenceli olabilirdi. Hatta bu yapı yüksekte olsa ve o yapıdaki bulmacayı her çözemediğimizde istikrarımızı kaybedip aşağı düşme tehlikesi geçirsek, o esnada oyunculuğumuza ve reflekslerimize bağlı olarak aşağıya düşsek ya da olduğumuz yerde kalmayı başarıp bulmacayı çözmeye çalışmaya devam etsek…
Yukarıdaki örnek hayli kolay bir bulmaca ve parkur ögelerinin birleştiği bir yapı. Üstelik bu fikri düşünmem 5 dakikamı dahi almadı. Bir oyun dizayncısı olsam ve Stray üzere bir projede yer alıyor olsam muhakkak bu mevzuların üzerine çok daha fazla düşünür, çok daha hoş bulmacalar yaratırdım. Bu noktada katiyetle oyunun potansiyelinin eritildiğini düşünüyorum.
Stray Casual Oyuncu İçin Yanlışsız Bir Tercih
Stray’in parkur mekaniklerini de biraz açmak ve üzerine konuşmak istiyorum. Oyunda zıplamak istediğiniz noktaya bakıyorsunuz, atanmış tuşa basarak görüş alanınızdaki seçmiş olduğunuz yere atlama fonksiyonunu gerçekleştiriyorsunuz. Kimse oyun yapımcılarına söylemedi mi? Bu çok sıkıcı, felaket sıkıcı. Bu yapı hayatında hiç oyun oynamamış ya da oyunlara yeni başlayan insanlara oyunları öğretmek için kullanabileceğiniz bir formül.
Oyunun imalcileri muhtemelen bu dizaynı oyundaki akıcılığı bozmamak için yapmışlar. Fakat keşke akış bozulsaydı. Stray, bu ve gibisi yapılarıyla bende dümdüz otobanda saatlerce birebir süratte hiç sağa sola hareket etmeden gitme tesiri yaptı. Oyunu oynarken hipnotize oldum ve deneyimim esnasında oyuna bakarken uyuyakaldım. Gözlerim açık lakin adeta uyuyorum. Buna yol açan sebep ise üretimde rastgele bir hareketliliğin yer almamasıydı. Stray, oynanış noktasında ne yazık ki kendini tekrar eden birbirinden farksız hareket silsilesinden ibaret bir imal. Ayrıyeten Stray’de yönlendirdiğim kedinin denetiminin bende olduğunu oyun boyunca ne yazık ki hissedemedim.
Şarjlı UV Işını Çok Sıkıcı
Stray’in sahip olduğu aksiyon da elbette iddia edebileceğiniz üzere epeyce zayıf. Yanımızda bulunan B12 isimli droidin merceklerinden UV ışını çıkartarak, bizlere vakit zaman musallat olan parazitleri yok edebiliyoruz. Lakin bunu kullanmak da tekrar hayli sıkıcı. Üstelik bu UV ışınını da o denli istediğimiz kadar istediğimiz üzere her yerde kullanamıyoruz. Bu ışının bir de şarj mühleti var. Aslında kısıtlı olan aksiyon anlarına bir de bu türlü kısıtlamalar gelince benim tadım hayli kaçtı. Halbuki ki oyunun şimdi başında olan kovalamaca sekansı benim için epeyce eğlenceli başlamıştı
Neon Işıklarının Gölgesinde Muazzam Bir Şehir
Yazıya başladığım andan beri Stray için ne kadar hayal kırıklığına uğradığımdan bahsediyor ve mızmızlanıyorum. Pekala bu oyunun hiç mi hoş yanları yok? Elbette var, olmaz olur mu. Hem de olağanüstü yaptığı işler var. Onlardan birincisi elbette ki görsel şölen.
Stray, siber punk bir cihanda geçiyor. Üretimci stüdyo oyunun cihanını çok yeterli bir halde tasarlamış. Bilhassa içerisinde bulunduğumuz kentin sahip olduğu kıssayı göz önünde bulundurduğunuzda kent göze başka bir çarpıcı geliyor.
Stray, sahip olduğu temasını tam manası ile taşıyan ve yansıtan bir oyun. Karanlık alanlarda etrafı aydınlatan neon ışıklar, etrafta görebileceğiniz hafif sis ve puslu bir kent yapısı, yozlaşmış bir kent, robotlar, kentlerde yer alan kolay ayrıntılar ve detaylar. Tüm bunları bir ortaya getirdiğinizde Stray’in sahip olduğu kent yapısı oyun dünyasının tahminen de klasiklerine girmeyi hak edecek cinsten bir yapıda.
Görsel Şölen
Oyunda kullanılan ışıklandırma ve renk paletleri epey varlıklı. Bu durum da oyunun içerisinde olduğumuz kentte keyifli vakit harcamamızı sağlıyor. Bu bahisteki tek şikâyetim kentin bir tık karanlık olması. Keşke biraz daha aydınlık olsaydı diye içimden çok geçirdim. Fakat bu dediğimin olması oyunun sahip olduğu öyküye aykırı düşecek bir durum oluşturacağı için, kelam konusu mevzudan vazgeçmek ve bu durumu anlayış ile karşılamak durumunda kalıyorum.
Oyunda yer alan açık alan aydınlatmalar çok âlâ durumda. Buna ek olarak iç yer aydınlatmaları da hayli başarılı. Görece karanlık sayılabilecek bir atmosfere sahip bu oyunda objeleri ayırt edememe, göremememe, imajda kumlanma üzere sıkıntılarla karşılaşmıyorsunuz.
Oyunda yer alan karakterler ise Stray’in çapı düşünüldüğünde kâfi seviyede. Oyunun gereksinimi olacağı kadar. Stray’de o denli çok derinlikli karakterler yok lakin buna gerek de yok. Belirli bir yüzeysellikte kalarak da oyun muhtaçlığı olan derinliği yansıtabilmeyi başarıyor. Bu noktada karakter dizaynlarına ve karakterlerin işlenişe de değinmek istiyorum.
Oyunda yer alan karakterler epeyce yeterli ayrıntılandırılmış ve görsel açıdan hayli başarılılar. Çoklukla oyunlarda açıkları bulmaya çalışan bir editör olarak, oyunda bu noktada pek açık ya da kusur bulamadım. Karakterler ile birinci temaslar genelde çok kâfi seviyede. Lakin işin benim üzere cılkını çıkarır ve daima olarak onlarla bağlantı kurmaya çalışırsanız, oyun doğal olarak tekrara düşmeye başlıyor.
Başarılı Öykü, Etkisiz Sunum
Stray ile ilgili kararsız kaldığım bir husus var. O da oyunun sahip olduğu kıssa ve bu öykünün oyuncuya aktarılış biçimi. Genel çizgileri ile bakıldığında Stray ilgi cazibeli, merak uyandırıcı ve başarılı bir kıssaya sahip. Bilhassa sınıf ayrılıklarını, siber punk cihanı ve insanların gelebileceği nokta üzere hususlara değinmesi benim epey hoşuma gitti. Oyunda vakit zaman öykü kendisini merak ettirmeyi de başarıyor. Lakin kıssanın oyuncuya aktarılışında sorunlar mevcut. Aslında sorunlar mevcut mu emin değilim. Çünkü sorun olarak gördüğüm şeyler oyun dizaynından da kaynaklanıyor.
Stray ekseriyetle öyküyü size diyaloglar üzerinden anlatıyor. Ortalama 7 saatlik bir oynanışa sahip olan bir oyunda, bu kadar mühlet boyunca diyalogdan kıssa anlatısı kabul edilebilir. Ancak çizgisel ve kısmi küçük açık dünyaya sahip bir oyunda daha kuvvetli sinematiklerle de desteklenmiş bir öykü anlatısı çok daha başarılı olabilirdi.
Oyunda B12 droidimiz sayesinde yazıları okuyabilmek, içerisinde bulunduğumuz kainata dair bilgiler edinebilmek epey beğenilen. Lakin oyunun sahip olduğu ana anlatı tercihlerinden biri bence mutlaka bu türlü olmamalıydı. Yani oyun bu kadar çizgisel ve küçük bir dünyaya sahip olmasaydı o vakit tahminen kabul edilebilirdi. Lakin bu kadar rafine olan bir işte bu durum benim tüm oyun boyunca gözüme çarptı.
Benim nezdimde oyun, sahip olduğu güçlü, hoş ve daha da detaylandırılabilecek bir kıssayı, çok ham, sıkıcı ve elini cimri tutarak mevzuyu, kıssayı harcamış durumda. Keşke bu kadar derinlikli üzerine ideolojiler yaratılabilecek bir senaryoyu ve kıssayı oyun bu formda harcamasaydı. Zati tempo olarak ve oynanış olarak da problemleri olan Stray, kıssa anlatımındaki yanlış seçimlerden kaynaklı da yeterlice sıkıcı bir oyun haline gelmeye başlıyor. Bu husus ile birlikte de yavaş yavaş sonuç kısmına yanlışsız ilerliyoruz.
Sonuç
Stray, benim beklentilerimin altında kalan bir oyun oldu. Son vakitlerde söylemekten sıkıldığım fakat nedense yapımcıların üzerinde ısrar ettiği bir duruma maruz kalmış durumda; eğlenceli olmayı unutmak. Yıllardan bu yana hayatlarımıza yer etmiş olan oyunları oynamamızdaki temel motivasyonumuz, yüklü olarak cümbüş temelli olarak karşımıza çıkıyor. Ne yazık ki son periyotlarda bilhassa de bağımsız oyunlarda cümbüş eksik kalmaya başlıyor. Bu durum yapımcıların sahip olduğu entelektüel yapıdan mı kaynaklı yoksa işgüzarlığından mı emin değilim. Bu aslına bakacak olursanız değişik bir yazının tartışma konusu lakin sonuç olarak Stray ne yazık ki eğlenceli olmayı başaramamış bir oyun olarak karşımıza çıkıyor.
Oyun basınında ve medyasında yer alan insanların Stray’e karşı bu derece yükselmeleri ve oyunu beğenmelerine ise mana veremiyorum. Hele ki kusursuza yakın puanların verilmesini… Stray benim gözümde ortalama bir bağımsız oyun. Ardınıza yaslanıp sakin bir biçimde yalnızca oyun oynamak ve rastgele bir uğraşa dahil olmak istemeyen bir oyuncu iseniz, casual yapıda oyunlar seviyorsanız, Stray sizi tatmin edebilir. Fakat oyuncu olarak oyunlarda ayrıntı, derinlik, oynanış ve gibisi ögeleri arzulayan talep eden bir oyuncu iseniz Stray sizi tatmin etmeyebilir.
