Dublex ya da tripleks üzere çok katlı yahut tek katlı lakin geniş ve çok odalı konutlara gigabit suratlara kadar internet yaymak için düşünülmüş bir mesh sistem olan Tp-Link Deco XE75’i inceliyoruz.
3’lü kitini incelediğimiz eserde Tp-Link’in birçok mesh eserinde olduğu üzere silindirik ünite dizaynına gidilmiş.
Her ünitenin gerisinde 3’lü gigabit yuva bulunuyor.
Bunlar hem WAN hem de LAN olarak kullanılabiliyor.
Kutudan çıkan adaptörler 18W’lık ve bu da 3 ünitenin pik güç kullanımında toplam 54W tüketecekleri manasına geliyor. Eserdeki tek LED gösterge alt kısımda bulunuyor. Sarı ışık ünitenin boot olduğunu, yanıp sönen mavi ışık konseyime hazır olduğunu, yeşil ışık da internetin bağlı olduğunu belirtiyor. Uygulama altından bu ışığı kapatabiliyor ya da uyku moduna alıp gece kapanmasını sağlayabiliyoruz.
Kutudan bir de yassı ağ kablosu çıkıyor.
3 adet WI-FI ağı yayınlayabilen Triband bir mesh sistem bu ve bu ağlar sırasıyla 574Mbps 2.4Ghz, 2402Mbps 5Ghz ve 2402Mbps 6Ghz. 5Ghz ve 6Ghz ağlarda 160Mhz kanal kullanılabiliyor.
Kurulum için Android ve iOS aygıtlarda çalışabilen Deco uygulamasını kullanıyoruz.
Deco Google Play indirme linki
Deco iOS App store
Ayrıca bu uygulama suram sonrası ağımızı yönetmemiz için pek çok yararlı araç sunuyor.
Deco XE75 Tp-Link’in öbür mesh sistemlerinden değerli bir farkla ayrılıyor. Yeni WI-FI6E standardını destekliyor. Gelin hatırlayalım 6E’nin 6’ya nazaran farkını. Bu standart bize 6Ghz frekansının kilidini açıyor. Günümüzde hem 2.4Ghz hem de 5Ghz frekans aralıkları gereğince kalabalık hale geldi ve 8K’ya kadar görüntü transfer üzere çok yüksek suratlara gereksinim duyan kullanım senaryolarında WI-FI6E, başka frekanslara nazaran nispeten boş olan bu 6Ghz aralığını kullanıyor ve kablosuz ağınızda daha az parazitle karşılaşıyorsunuz.
5Ghz frekansı hem WI-FI5 hem de 6’da kullanıldığı için pek çok eski ve yavaş aygıta da hizmet vermek durumunda. Lakin 6Ghz frekans yalnızca WI-FI6E’ye özel ve yalnızca en yeni aygıtlar bundan faydalanabiliyor. Münasebetiyle ağdaki en yavaş aygıta nazaran ilişki suratının düşürülmesi üzere durumları bu frekansta yaşamıyorsunuz.
Son olarak tüm 6Ghz frekanslar için WPA3 güvenlik standardı zarurî tutularak bu ağların daha inançlı kılınması sağlanmış.
Aranızdan kimileri bunu küçük bir kazanım için gereksiz masraf üzere düşünebilir. Bilhassa de hali hazırda üst düzey bir WI-FI6 mesh sisteminiz varsa ve konutunuzdaki birçok aygıt yalnızca WI-FI6’ya kadar dayanak veriyorsa.
Çünkü WI-FI6 uyumlu aygıtlar 6E’nin sunduğu 6Ghz frekanslara bağlanamıyorlar. Lakin Deco XE75 bunun üzere durumlar için 6Ghz’den çok akıllı bir formda faydanalabiliyor. Kelam konusu 6Ghz ilişkiyi yalnızca Mesh ünitelerinin kendi ortalarında yüksek haberleşmesi için rezerve edebiliyorsunuz ve böylece 2.4Ghz ve 5Ghz ağlar tam performansta çalışmaya devam ediyor. Tp-Link buna 6Ghz backhaul diyor.
Bu özellik, şayet şimdi elinizde 6E dayanaklı bir aygıt yoksa ancak tekrar de gigabit fiber üzere yüksek süratte kontaklarınız varsa ve bu internetin sunduğu yüksek suratları meskeninize yahut ofisinize dağıtmak istiyorsanız çok kullanışlı.
Dediğimiz üzere, hali hazırda Deco X50 yahut X60 üzere üst düzey bir WI-FI6 mesh sisteminiz varsa Deco XE75’un sunduğu extra 6Ghz band ağınızda geceyle gündüz kadar bariz bir fark yaratmıyor ve WI-FI6 bugün pek çok iş için hala kâfi. Fakat geniş hayat alanınıza ya da ofisinize bir ağ tahlili alma arifesindeyseniz. Geleceğe yatırım manasında da WI-FI6E dayanaklı yeni bir mesh sistemi edinmenizi Technopat olarak tavsiye ederiz.
Her geçen gün daha çok aygıtın WI-FI6E takviyesiyle geldiğini görüyoruz. Örneğin Samsung S22 Ultra ve Xiaomi 11 Ultra üzere amiral gemisi akıllı telefonlarda bu dayanak hali hazırda mevcut.
Masaüstü bilgisayarda anakart üreticilerinin dahili WI-FI tahlillerine baktığımızda aktüel modellerin WI-FI6E takviyesiyle geldiğini görüyoruz.
Dizüstü bilgisayarlara baktığımızda Emin’in incelediği ve görüntüsünü kanalımızda bulabileceğiniz Huawei Matebook X Pro da WI-FI6E takviyesine sahip bilgisayarlar ortasında.
Gelecekte çok daha fazla aygıtın bu takviyeyle geleceğini ve standardın yaygınlaşacağını varsayım etmek güç değil. Bugün yalnızca üst düzey ve amiral gemisi aygıtlarda görsek de birkaç yıla kalmaz orta düzey aygıtlara da Wi-Fi 6E takviyesinin ineceğini düşünüyorum ben.
6Ghz’in tahminen bir götürüsü 5Ghz’e nazaran menzili bir ölçü daha düşük fakat fark 2.4Ghz ile 5Ghz ortasındaki kadar büyük değil. 400 metrekarelik ofisimizde yaptığımız menzil testlerinde 3 üniteli Deco XE75 kitinin yettiğini gördük. Testlerde 6Ghz frekansı backhaul modunda çalıştırdık ve üniteleri ofise dağıttık. Wi-Fi 6 dayanaklı akıllı telefonumuzda hareket halindeyken Wi-Fi sinyal kalitesini ölçtük. Tam iki ünitenin ortasındayken sinyal yer yer düşse de öbür üniteye yaklaştığımızda çabucak toparladı. Ofisin hiçbir yerinde sinyal büsbütün kopmadı ve %40’ın altına düşmedi.
Bu noktada üniteleri nasıl ve nereye konumlandırdığınız da değerli. Duvarın bitişiğine değil de daha çok etrafı açık noktalara koymak daha güzel sinyal iletimi sağlıyor.
Benim telefonumdan mı kaynaklanıyor yoksa Deco’lardan mı emin değilim lakin farkettiğim birşey de üniteler ortası geçişte biraz inatçı. Sinyal kalitesi %45’in altına inene kadar bekliyor. Lakin ondan sonra yakındaki üniteye geçiş yapıyor. Örneğin bağlı olduğunuz ünite ile çekim kalitesi %60’taysa öbür Deco ünitesinin 2cm yanına yaklaştırsanız dahi bağlanmıyor.
Wi-Fi6E yeni bir teknoloji ve her yeni tüketici elektroniği eserinde olduğu üzere aktüel teknolojiye erken geçiş yaptığınızda maliyet artıyor. Deco XE75’in fiyatı benzeri özelikteki Wi-Fi 6 takviyeli Mesh sistemlere nazaran daha fazla. Ödediğiniz bu extra karşılığında 6GHz bandını kullanabilen, geleceğe dönük bir yatırım yapmış oluyorsunuz ve uzunca yıllar size hizmet edecek bir esere kavuşuyorsunuz. Bu sayede yeni akıllı telefonlarınızı, dizüstü bilgisayarlarınızı ve oyun konsollarınızın kablosuz ağ özelliklerini desteklemediği için performansının düşmesi üzere problemleri çok uzun bir mühlet yaşamayacağınız ortada.
